Veiligheidsbewustzijn niet op peil
05-10-2023 Door een samenloop van omstandigheden raakten tijdens een oefening op kamp Marmal in Mazar-e-Sharif in 2021 oefenpatronen vermengd met scherpe patronen. Zo kon het gebeuren dat een landmachtmilitair een collega ongewild in zijn arm schoot en ernstig verwondde. Het ongeval was volgens de Inspectie Veiligheid Defensie niet onafwendbaar. ‘Defensie kan de kans op herhaling verkleinen door de bestaande voorschriften ook werkelijk toe te passen en meer te doen aan het veiligheidsbewustzijn’, aldus de inspectie.
De inspectie pleit niet voor een reeks maatregelen en regels, want die zijn er al. In plaats daarvan beveelt zij Defensie wel aan om in de voorbereiding van een missie meer tijd en aandacht te besteden aan operationeel risicomanagement. Want in de uitvoering van een militaire missie moeten de hoofdrolspelers in het inzetgebied en in Den Haag elkaar probleemloos weten te vinden en zo nodig corrigeren. Meer en vroegtijdige aandacht voor risicomanagement kan ook helpen het veiligheidsbewustzijn van de militairen in het inzetgebied te stimuleren. De Inspectie Veiligheid Defensie baseert deze aanbevelingen op haar reconstructie van de gebeurtenissen en gedragingen tijdens en in aanloop naar de bewuste oefening.
Rollen in veiligheid onduidelijk
De inspectie stelt vast dat de rolverdeling van de hoofdrolspelers in het missiegebied en in Den Haag op het gebied van veiligheid onduidelijk was, waardoor correcties over en weer uitbleven. Ook was het risicomanagement onvoldoende. In de betrokken eenheid was het veiligheidsbewustzijn niet op het gewenste niveau.
Ruimte voor operationeel risicomanagement
Wat beter kan en moet, is het toepassen van juist de bestaande maatregelen en voorschriften. Sleutelfunctionarissen op het gebied van veiligheid – uitdrukkelijk ook commandanten - moeten het veiligheidsbewustzijn op alle niveaus stimuleren. Zijzelf moeten zich in de voorbereiding op de missie vertrouwd maken met operationeel risicomanagement. Eenmaal in het missiegebied kunnen zij dat dan doelbewust toepassen.