Publicatiedatum nota: 23-10-2024
Een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) beschrijft de risico’s op het gebied van veiligheid (zowel fysiek als sociaal) en gezondheid van werknemers. Hiermee krijgt de werkgever inzicht in de risico’s en kan hij zien waar verbeteringen nodig zijn. Daarop kan de werkgever deze verbeteringen doorvoeren en nagaan of de verbeteringen het gewenste effect hebben (waarmee de werkgever de control-feedback loop sluit). De IVD onderzocht hoe Defensie de effectiviteit van het RI&E proces kan verbeteren.
Defensie heeft de verantwoordelijkheid voor de RI&E’s belegd bij de commandanten in hun rol van decentrale werkgever. Bij een RI&E hoort onder andere een plan van aanpak met een beschrijving van de maatregelen om de geïnventariseerde risico’s aan te pakken en een instemmingsverklaring van de Medezeggenschap Commissie (MC). Deze RI&E’s worden minimaal eens per vijf jaar getoetst op actualiteit, volledigheid en betrouwbaarheid door het Coördinatiecentrum Expertise Arbeidsomstandigheden en Gezondheidszorg van Defensie. De werkgever behoort het plan van aanpak bij de RI&E uit te voeren om zo de risico’s te mitigeren en behoort de voortgang te bespreken met de MC.
Doelstelling
Dit onderzoek ondersteunt de Commandant der Strijdkrachten en/of de hoofden van de defensieonderdelen bij het beantwoorden van de vraag waar in de bedrijfsvoering de control-feedback loops niet sluitend zijn. Daaropvolgend onderzocht de IVD wat er voor nodig is om dit wel voor elkaar te krijgen, zodat de basis voor het RI&E-proces verbetert en het uitvoeren van het plan van aanpak bij de RI&E leidt tot het mitigeren van risico’s.
Onderzoeksvraag
De onderzoeksvraag was: hoe kan Defensie de effectiviteit van het RI&E Proces verbeteren?
Onderzoeksaanpak
De inspectie heeft informatie uit documentatie en interviews verzameld. Aansluitend volgde een analyse van de verzamelde informatie. Meer informatie over de werkwijze van de IVD is te vinden in het onderzoeksprotocol op onze website.
Relatie met overige onderzoeken en instanties
Het projectteam werkte in dit onderzoek samen met de Nederlandse Arbeidsinspectie. Een inspecteur van de Nederlandse Arbeidsinspectie beschikt over specifieke kennis over dit onderwerp en is om die reden beschikbaar geweest als externe specialist.
Publicatie
De Inspecteur-Generaal Veiligheid heeft de Commandant der Strijdkrachten en de Commandanten van de defensieonderdelen met de nota van 23 oktober 2024 geïnformeerd over de resultaten van dit onderzoek.
De inspectie kreeg een positieve indruk van de ontwikkelingen in het RI&E-proces, maar zag ook een aantal mogelijkheden om dit te verbeteren. Deze mogelijkheden richten zich op het verbeteren van de uitvoering van het RI&E-proces en het monitoren van het implementeren van veiligheidsmaatregelen in de organisatie.
De inspectie gaf drie aanbevelingen om het RI&E-proces te verbeteren en het inzicht in defensiebrede risico’s te vergroten:
- verwerf een softwareapplicatie voor het uitvoeren van de RI&E, indien mogelijk met een geïntegreerd verbeterregister;
- verbeter de betrokkenheid van de MC’s bij het monitoren van het realiseren van veiligheidsmaatregelen in de organisatie; en
- laat onderzoek uitvoeren naar de belegging van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de commandanten in samenhang met het functioneren van externe diensten voor vastgoed.