Toezicht Defensie 2021: “Veiligheid moet vaste waarde zijn”

De structurele verhoging van 3,4 miljard euro van het defensiebudget biedt Defensie de gelegenheid om ‘de basis op orde’ te brengen en de tekortkomingen aan te pakken. De interne toezichthouders bevelen de organisatie aan om bij alle investeringen veiligheid en de naleving van wet- en regelgeving vaste waarden te laten zijn. Dit staat in het gezamenlijke toezichtdocument en de jaarverslagen 2021.

De door de toezichthouders gesignaleerde tekortkomingen dienen te worden aangepakt, zoals de opleidingsachterstanden, de hoge werkdruk, de werving van nieuw talent en het vastgoed. De interne toezichthouders adviseren de defensieorganisatie om het belang van veiligheid in de brede zin van het woord uit te dragen en daarnaar te handelen. Veiligheid moet een vast uitgangspunt zijn in de besluitvorming over alle beleids- en uitvoeringsplannen. Het is aan de organisatie om de toezichthouders daartoe zo goed mogelijk en vooral tijdig in staat te stellen, zodat gezamenlijk gebouwd wordt aan een robuuste defensieorganisatie die de uitdagingen van de nieuwe tijd aankan.

De inval van de Russische Federatie in Oekraïne maakt het onbetwistbaar duidelijk dat de Nederlandse krijgsmacht gerevitaliseerd moet worden. ‘Beschermen wat ons dierbaar is’ geldt des te meer nu de veiligheid in Europa nadrukkelijk in het geding is. De komende jaren wordt voor het eerst in lange tijd veel geld geïnvesteerd in de gereedheid en inzetbaarheid van de operationele capaciteit van de krijgsmacht. De toezichthouders onderschrijven deze noodzaak zonder meer, maar stellen tegelijkertijd dat bij alle intensiveringen zorgvuldigheid en veiligheid expliciete aandachtspunten moeten zijn. De politieke druk om snel zichtbaar resultaat te boeken samen met de intrinsieke neiging van Defensie om aan te pakken, kan juist ten koste gaan van de zorgvuldigheid en, in het verlengde daarvan, de veiligheid. 

Bij Defensie zijn verscheidene interne toezichthouders actief en deze toezichthouders zijn verenigd in het Toezichtberaad Defensie. In hun vandaag verschenen jaarverslagen over 2021 en het gezamenlijke document ‘Toezicht Defensie 2021 in vogelvlucht’ schetsen zij het beeld van een uitgeklede defensieorganisatie, waar herhaalde oproepen tot verbetering van voorgaande jaren weinig effect hebben gehad.